Nadat we al meer dan een jaar samenwerkten, zei een klant ineens: “O jee… Vind je het eigenlijk erg als ik plaatje zeg?” Daar moest ik hard om lachen. Nee, natuurlijk niet.
Maar die vraag komt natuurlijk niet uit het niets. Ik noem mezelf illustrator, niet tekenaar. Is dat dan een beetje chique-doenerij, of is er echt een verschil?
Hoewel zowel tekeningen als illustraties op elkaar lijken, en ze allebei met potlood op papier gemaakt kunnen zijn (of met krijt op rotswand, balpen op servet, stylus op ipad) en je aan een plaatje niet altijd per se kunt aflezen of iets een illustratie of tekening is, is er wel een duidelijk verschil.
In het kort: illustraties horen bij tekst, tekeningen staan op zichzelf.
Als ik een vrije ochtend heb ga ik soms tekenen. Tekenen doe ik voor mezelf. Tekenen heeft geen hoger doel dan de tekening op zich. Misschien alleen om het tekenen te oefenen, misschien omdat ik me verheug op het eindresultaat. Maar er is niemand dan ikzelf die van te voren op mijn tekening zit te wachten. (Misschien achteraf, als ik geluk heb.)
Tekeningen
Als ik iets maak voor bij een tekst over metamorfose bij kikkers of voor in een roman voor kinderen, heet dat een illustratie. Illustraties zijn toelichtingen, aandachtstrekkers of versieringen bij tekst. Maar altijd: bij tekst. Tekst kan een serieuze handleiding zijn, een gedicht, een tijdschriftartikel, of een rijstverpakking. Een illustratie helpt een lezer. Helpt een lezer de tekst beter te begrijpen, een personage te visualiseren, een tekst aantrekkelijker te maken.
Illustraties
Illustraties hebben ‘hun’ tekst nodig om volledig gewaardeerd te kunnen worden. Ik merk ook aan de beelden die ik dagelijks op Instagram zet. Ik verdien mijn geld met illustraties, dus laat ik die ook op Instagram zien. Met een beetje tekst, maar niet de volledige context. Zelf vind ik mijn illustraties vaak wel om te smullen (een port-a-cath in een lichaam!, een weergave van zwaartekracht, normaalkracht, duwkracht en weerstand in één plaatje!), maar de meeste likes krijg ik op mijn tekeningen: een meisje met een poesje, een grappig portretje, een natuurgetrouwe korenbloem.
Een tekening kan natuurlijk wel een illustratie worden. Om deze uitleg even leuk af te ronden.
Toen ik zo lekker in de tuin gelezen had, had ik zin om een tekening te maken van mijzelf in de tuin met mijn boeken en mijn thee. Als tijdschrift Flow me nu benadert voor een artikel over lekker lezen in de natuur, past deze tekening daar misschien wel perfect bij – en wordt hij ineens een illustratie.
Lastig te onthouden? Denk maar aan kinderen: kinderen maken tekeningen. Gewoon voor de tekening op zichzelf, niet voor bij een tekst (en vaak kunnen ze nog niet eens lezen).
Of plaatje. Plaatje kun je ook gewoon zeggen – dan ben je overal vanaf 😉
